ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆԸ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՄԱՏԵՔՍՏՈՒՄ
Ամփոփագիր
Հոդվածում քննարկվում է Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության իրավական ապահովման հիմնախնդիրը սահմանադրական կարգավորումների համատեքստում: Հեղինակը ներկայացնում է որոշ հիմնական օրենքներ, որոնք մտնում են ազգային անվտանգության ոլորտում ձևավորված օրենսդրական համակարգի մեջ՝ ընդգծելով Սահմանադրության դերն այդ համակարգում և ներկայացնելով այն որպես գլխավոր իրավական փաստաթուղթ երկրի անվտանգությունն ապահովող իրավական ակտերի աստիճանակարգային հիերարխիկ սանդղակում:
Հեղինակի դիտարկումներով անձի, հասարակության և պետության համար վտանգներն ու սպառնալիքներն առկա են մշտապես, ուստի նրանց համար անվտանգությունը վտանգներից մշտապես պաշտպանվածության վիճակն է: Ընդ որում, պետք է նկատի ունենալ, որ դա ոչ թե պասիվ, այլ ակտիվ վիճակ է: Այսինքն` վիճակ, որը բնութագրվում է այնպիսի ակտիվ գործողություններով, որոնք ապահովում են անձի, հասարակության և պետության առաջընթաց զարգացումը հասարակական կյանքի բոլոր ոլորտներում: Արդյունքում՝ ազգային անվտանգության համակարգը ձեռք է բերում բարդ կառուցվածք, որում կարելի է առանձնացնել բաղկացուցիչ մասեր, ենթահամակարգեր: Վերջիններիս շարքում հեղինակն առանձնացրել է իրավական ապահովման անվտանգության համակարգը և եզրակացրել, որ չնայած ոլորտում կատարված ծավալուն աշխատանքին, ազգային անվտանգության սահմանադրաիրավական դաշտն ունի առավել ամբողջական և համակարգված դարձնելու անհրաժեշտություն, ինչին մեծապես կնպաստի Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության մասին օրենքի ընդունումը:
Հիմնաբառեր. անվտանգություն, ազգային անվտանգություն, Սահմանադրություն, իրավական անվտանգություն, վտանգ, սպառնալիք:
DOI: https://doi.org/10.59560/18291155-2024.1-9
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: