ԲԱՆԿԱՅԻՆ ԳԱՂՏՆԻՔԻ ՏԵՂԸ ԳԱՂՏՆԻ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ ԵՎ ՀԱՐԱԲԵՐԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՌԵՎՏՐԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԳԱՂՏՆԻՔԻ ՀԵՏ
Ամփոփագիր
Գաղտնի տեղեկատվության համակարգը, որն ամրագրում է գաղտնի տեղեկատվության իրավական ռեժիմները, ներկայումս գտնվում է ձևավորման փուլում, և մի շարք կարևոր հարցեր բավարար չափով չեն կարգավորվել օրենսդրի կողմից:
Պրակտիկայում հաճախ հանդիպող գաղտնի տեղեկատվության իրավական ռեժիմներից մեկը բանկային գաղտնիքի իրավական ռեժիմն է։ Բանկը հանդիսանում է տնտեսության բոլոր սուբյեկտների ֆինանսական գործունեության կենտրոնը. վերջինս կենտրոնացնում է տեղեկատվությունը նրանց կատարած բոլոր գործառնությունների վերաբերյալ: Այս տեղեկատվության չափազանց հեշտ հասանելիությունը բացասաբար կանդրադառնար շուկայական հարաբերությունների զարգացման վրա, ինչպես նաև կնվազեցներ հաճախորդների վստահությունը ինչպես ուղղակիորեն բանկի, այնպես էլ ընդհանուր առմամբ բանկային համակարգի նկատմամբ։
Ներպետական իրավաբանական գիտության մեջ չկա միասնական տեսակետ, սահմանափակ մուտքով տեղեկատվության այլ տեսակների հետ բանկային գաղտնիքի հարաբերակցության վերաբերյալ։ Չնայած օրենսդրության մեջ գաղտնիության տարբեր իրավական ռեժիմների համախմբմանը որոշակի տեղեկատվության հետ կապված, չկան կոնկրետ նորմեր, որոնք որոշում են նման իրավական ռեժիմների կառուցման ընդհանուր սկզբունքները: Եվ սա հանգեցրել է նրան, որ հնարավոր չէ համակարգված կերպով որոշել բանկային գաղտնիքի տեղը գաղտնիքների հիերարխիայում և բացահայտել դրա հարաբերակցությունը գաղտնի տեղեկատվության այլ տեսակների հետ։
Հոդվածում ուսումնասիրվում է բանկային գաղտնիքի տեղը գաղտնի տեղեկատվության համակարգում, վերջինիս փոխազդեցությունը գաղտնի տեղեկատվության այլ տեսակների հետ, մասնավորապես՝ առևտրային, հարկային գաղտնիքի հետ, քանի որ իրավական գաղտնիքների միասնական դասակարգման հայեցակարգի բացակայությունը թույլ չի տալիս պատշաճ կերպով դասակարգել տեղեկատվական հարաբերությունները, որոնց առարկան տարբեր տեսակի գաղտնի տեղեկատվությունն է։
Հիմնաբառեր. գաղտնիք, բանկային գաղտնիք, տեղեկատվության մատչելիության սահմանափակում, գաղտնի տեղեկատվություն, առևտրային գաղտնիք, հարկային գաղտնիք, տեղեկատվության իրավական ռեժիմ։
DOI: https://doi.org/10.59560/18291155-2024.1-89
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: