ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՈՒ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ԻՐԱՎԻՃԱԿԻ ԼՈՒԾՈՒՄԸ ՊԵՏՔ Է ՓՆՏՐԵԼ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ
«Չնայած այն հանգամանքին, որ սահմանադրականությունը` որպես ժամանակակից իրավական պետության նյութականացում` վաղուց արդեն արմատավորվել է զարգացած ժողովրդավարական իրավական պետություններում և արմատավորվում է ժողովրդավարության և իրավական պետության կայացման ուղին բռնած երկրներում, այդ թվում Հայաստանի Հանրապետությունում, այդուհանդերձ, սահմանադրականության արմատավորման գերխնդիրը մնում է առավել քան արդիական»,-իր ելույթում ասաց Սահմանադրական դատարանի նախագահը «Նոր հազարամյակի սահմանադրականությունը» թեմայով միջազգային խորհրդաժողովին: Հրայր Թովմասյանը, կարևորելով հայաստանյան և օտարերկրյա գործընկերների միջև գիտական և գործնական փոխանակման մասնագիտական նմանատիպ հարթակների առկայությունը, նշեց, որ ակնկալում է բաց և անկեղծ քննարկումներ, որոնք վեր կհանեն ինչպես տարբեր երկրներում առկա մարտահրավերները, այնպես էլ կուրվագծեն դրանց դիմակայելու հնարավոր ուղղությունները:
Պրն. Թովմասյանի գնահատմամբ, սահմանադրականությունը, նախևառաջ, սահմանադրության արժեհամակարգի կենսագործումն է, որի համար անհրաժեշտ է պատշաճ իրավական քաղաքական մշակույթի առկայություն, սահմանադրական հիմնարար արժեքների լայն հասարակական համաձայնություն, իրավունքի հետևողական կիրառման մշակույթ, պետության, հանրային իշխանության և ժողովրդի հանդեպ իրավունքի գերակայության ապահովման գործուն ընթացակարգեր և կենսունակ պետական ինստիտուտներ ու քաղաքացիական հասարակության հաստատություններ, հանրային հրամայական, պահանջ` անվերապահորեն կատարելու Սահմանադրության պատվիրանները: Անդրադառնալով խորհրդաժողովի խորագրին՝ ՍԴ նախագահը նշեց, որ նոր հազարամյակում սահմանադրականությանը մարտահրավերներ են նետում, այսպես կոչված, կեղծ սահմանադրականությունը կամ սահմանադրականության իմիտացիան: Այն ոչ պակաս վտանգավոր է քան սահմանադրականության բացակայությունն ընդհանրապես: Ուստի, ցանկացած պետությունում, ցանկացած իրավական ու քաղաքական հարցի լուծումը պետք է փնտրել սահմանադրության մեջ, այլ ճանապարհը հղի է իրավական անորոշությամբ իր բոլոր հնարավոր հետևանքներով:
Հիշեցնեմ, Սահմանադրական դատարանում «Նոր հազարամյակի սահմանադրականությունը» թեմայով միջազգային խորհրդաժողովը շարունակվում է: Այն կտևի երկու օր՝ նոյեմբերի 1-2-ը: Նպատակն է վեր հանել 21-րդ դարում սահմանադրականության ապահովման հարցում առկա մարտահրավերներն ու քննարկել սահմանադրականության ապահովման մեխանիզմները: Քննարկվող թեմաներն են՝ արդարադատության և սահմանադրության արդի մարտահրավերներ, մասնավորապես, արդյունավետ արդարադատության մշտադիտարկում, ճգնաժամային իրավիճակներում դատական իշխանության անկախության ապահովում, իրավունքի գերակայության միջոցով ժողովրդավարության հետագա ամրապնդում և այլն: Խորհրդաժողովին մասնակցելու նպատակով Հայաստանում են օտարերկրյա բարձրաստիճան հյուրեր: Նրանց թվում են ԵԽ Վենետիկի հանձնաժողովի նախագահը, Մոնղոլիայի ՍԴ նախագահը, Բոսնիա և Հերցեգովինայի ՍԴ փոխնախագահը և այլ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձիք, իրավաբան գիտնականներ: Վաղը խորհրդաժողովը կսկսվի ժամը 9:00-ին, չորրորդ լիագումար նիստը կվարի Լիբանանի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ դատարանի նախագահ Իվանա Հրդլիչկովան:
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքն ստեղծվել է Եվրոպական միության և Եվրոպայի խորհրդի կողմից՝ Գործընկերություն հանուն լավ կառավարման (ԳԼԿ II) ծրագրային ձևաչափի շրջանակներում ֆինանսավորվող և Եվրոպայի խորհրդի կողմից իրականացվող «Աջակցություն դատական բարեփոխումների իրականացմանը` Հայաստանում դատական իշխանության անկախության և արհեստավարժության ամրապնդումը» ծրագրի շրջանակներում: Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վեբկայքում ներկայացված տեսակետները որևէ պարագայում չեն կարող համարվել Եվրոպական միության և/կամ Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական տեսակետի արտահայտում:
Սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքի վերազինումը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի աջակցությամբ՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) ֆինանսավորմամբ իրականացվող՝ ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի Արդարադատության ոլորտի աջակցության ծրագրի շրջանակում: Կայքի բովանդակության պատասխանատուն ՀՀ Սահմանադրական դատարանն է: Կայքում տեղ գտած տեսակետները պարտադիր չէ, որ արտացոլեն ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության կամ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կառավարության տեսակետները: